Futbol oyunu içerisinde oyunun gereği olan hareketleri kısa sürede ekonomik olarak hatasız yerine getirme olayına futbol tekniği denir. Bir başka deyişle o anın gerektirdiği becerinin ve yönün seçimi de denilebilir
Futbolda, o anın gereği olan yerine getirilmesi istenen hareketin ekonomik, seyir zevki verecek, hatasız bir şekilde yerine getirilmesi, tekniği, futbolun temel unsurları içinde önemli konuma sokmuştur.
Futbol tekniği, top kontrolleri, vuruş şekilleri, pas çeşitleri ya da top sürme ile ilgili hareketler yanında tüm bu hareketlerin hedefe yönelik olarak otomatik hale getirilmesini de kapsamaktadır. Bu nedenle, özellikle çocuklara temel kondisyon ve ön yapı kondisyon antrenmanları çağında oyunsal formda teknik çalışmalar yaptırarak öğretilen temel teknik hareketlerin otomatik hale getirilmesi sağlanmalıdır.
Futbol tekniğinin sağlıklı ve kusursuz olarak uygulanabilmesi, biraz önce yukarıda belirtilen şekilde erken yaşlarda o çağın gereklerine uygun antrenman programlarına başlanmasıyla büyük ölçüde sağlanabilir. Teknik çalışmalar sırasında verilen hareketlerin doğru yapılması ya da yanlış uygulanan hareketlerin anında hatalarının düzeltilmesi futbol teknik öğrenimi kolaylaştıracaktır.
Teknik çalışmalar, organizma dinlenmiş durumda iken yapılmalıdır. Çalışmalar sırasında doğru-yanlış kıyaslamasının yapılması hatasız ve kalıcı bir teknik öğrenimi için gereklidir.
Öğretilen tekniğin müsabaka şartlarına eş değerde kullanımı teknik öğrenim için asıl olandır. Ama bu dozu antrenörün çok iyi ayarlaması gerekmektedir. Ağır yüklemelerle yapılan teknik öğretim sağlıksız bir öğretimdir.
Teknik öğretimin bir başka önemli yanı da öğrenilen hareketlerin antrenmanlarla sürekli tekrar edilmesidir.
Teknik öğretim iki farklı şekilde uygulanmaktadır. Birinci yol, temel teknik hareketlerin öğretilmesi, öğrenilen hareketlerin birleşik hareketlerle bağlantısının çalışılması, daha sonra ise, müsabaka şartlarında küçük oyunlarla hareketlerin pekiştirilmesidir.
İkinci yol ise, bu sıranın oyun formundan başlamak üzere birleşik hareketlerle devam ettirilmesi ve en sonunda temel tekniğin yani salt eğitimin verilmesini içerir.
Birinci yol ile yapılan öğretimin yararı, teknik eksikliklerin daha çabuk fark edilmesi ve giderilmesi için zaman kazanılmasıdır.
Futbol tekniğinin ekonomik, taktik ve kondisyon açısından irdelenmesi tekniğin önemini ortaya koyması açısından yararlı olacaktır.
Futbol Tekniğinin Ekonomik Yönü: Günümüzde modern futbol, “ rakibin topla olan zamanını azalt ve oyun alanını daralt” temeli üzerine kurgulanmaktadır. Bu anlayışın ürünü olarak da, bir futbol takımının -eğer müsabakayı kazanmak istiyorsa- topa daha fazla sahip olması, buna karşın daha az yorulması gerekmektedir. Bunu sağlayabilmek için hatasız bir maç tekniğine gereksinim duyulur. Maç tekniğine sahip takımlar, oyunun tempo ritmine ve topa istedikleri şekilde yön vererek oyunda üstünlük sağlarlar. Bu üstünlüğü sağlarken de rakiplerine oranla daha az efor harcarlar.
Futbol Tekniğinin Taktiksel Yönü: Futbolda rakibe üstünlük sağlayabilmek için oyun stratejisinin rolü büyüktür. Bu strateji taktik olarak tanımlanır. Taktiği, gerek bireysel gerekse takım olarak rakibe kabul ettirebilmek ve üstünlük sağlayabilmek için tekniğin rakibe oranla daha üst seviyede olması gerekir. Özellikle bireysel tekniği iyi olan takımlar, grupsal davranışları uyum içerisinde yaparak takım olarak oyun stratejisinin rakibe oranla daha üstün olmasını sağlarlar.
Futbol Tekniğinin Kondisyonel Yönü: Modern futbol sürekli kaçma, kovalama ve ikili mücadeleyi gerektirmektedir. Tüm bu uğraşılar, topa sahip olmayı, topa sahip olma oranını arttırmayı ve daha çok gol atmayı sağlamaktadır. Bundan dolayı, oyunun tempo ritmini ayarlamak; gerektiğinde oyun temposunu yükseltmek gerektiğinde düşürmek ve topla yapılan temel teknik hareketlerde işin gereği olan hareketleri hatasız, ekonomik ve estetik olarak yapabilmek daha az efor gerektireceğinden takımları kondisyon açısından sıkıntıdan kurtaracaktır. Böylece, futbolcular müsabakanın sonuna dek kondisyon yönünden borçlanmaya girmeden oyunu kendi istemleri doğrultusunda bitirebileceklerdir.
Topsuz Teknik Beceriler
Futbolda teknik hareket ya da beceri denilince genellikle sporcunun top ile olan ilişkisi anlaşılır. Oysa, futbol oyunu topsuz becerilerin de yoğun olarak kullanıldığı bir oyundur.
Sprint-Yön Değiştirme-Asimetrik Hareketler
Futbol oyunu asimetrik özellikler içerdiği için oyun süresince duruşlar, ani çıkışlar, yön değiştirmeler çok sık görülmektedir. Bu hareketler her zaman futbolcunun kendi isteğine göre gerçekleşmeyebilir. Rakibin hareketleri de bu hareketlerin yapılmasında önemli yer tutar. Çevik bir futbolcu hızlı ve kolay duruş veya dönme tekniği ile hem zaman kazanacak hem de kolaylıkla rakibini geçebilecektir.
Tek veya Çift Ayak Sıçrama -Atlama
Oyun süresince bir futbolcu, topu kazanmak ya da vuruş yapmak amacı ile yüksekten gelen toplara tek veya çift ayak sıçrar ve topla buluşur. İşte bu topla buluşma ister yüksekten gelen toplar olsun isterse vole vuruşları ya da kaleciler için plonjon, yan toplar olsun hepsinin temelinde, zamanında yapılan sıçrama ve atlama becerileri yatar. Bu hareketlerin gelişimi, futbolcunun zamanlaması ile teknik ve fiziksel becerilerine bağlıdır.
Kayarak Savunma
Savunma oyuncularının savunma anlayışı içerisinde, topla ilerleyen hücum oyuncusuna yerden kayarak müdahale etmelerine denir. Burada savunma yapan oyuncunun zamanlamasının çok iyi olması gerekir. Hücum oyuncusunun topu ayağından açtığı anda savunma oyuncusunun rakip oyuncuya yakın ayağı ile ve rakibe temas etmeden topu kesmesidir.
Vücut Çalımı
Bir oyuncunun asıl hedefi ve yönü konusunda rakip oyuncunun dikkatini dağıtıcı ve şaşırtıcı hareketleri yapabilme yetisine denir. Vücut çalımı futbolcuların yetilerine göre farklılık gösterebilir. Ama burada asıl olan rakibe yanlış hareketi yaptırmaktır.
Rakibi Vücutla Sıkıştırma ve İtme
Futbol, oyun kurallarının elverdiği oranda ikili mücadeleyi gerekli kılan bir oyundur. İkili mücadele ise, zaman zaman rakip oyuncuların vücut temaslarını zorunlu kılmaktadır. Dolayısıyla, vücutla ilgili sıkıştırma ve itmeler bu vücut temasının sonuçlarıdır.
Top ile Teknik Beceriler
Futbol oyununun karakterini oluşturan, oyunun özelliğini belirleyen asıl teknik beceriler topla yapılan hareketlerdir.
Pas
Takım oyuncularının topu istemli bir şekilde birbirlerine aktarmalarıdır. Topla yapılan temel teknik hareketlerinden birisidir. Takım oyunu ve kolektif anlayışın uygulanış biçimidir. Pas alışverişi ve yüzdesi yüksek olan futbolcular başarılı ve bu futbolculardan kurulu takımlar oyunun kontrolünü elinde tutma açısından etkilidirler.
Pasın nitelikleri:
* Gizleme: Savunma oyuncuları oyunu tahmin edilir hale getirmeye, hücum oyuncuları da tersini, yani savunmanın oyunu algılamasını zorlaştırmayı isterler. Aldatmanın bir çok basit yolu vardır: Topla oynar gibi yapıp onu tutmak, topu tutar gibi yapıp tekrar oynamak, bir yöne topu atar gibi yapıp diğer yöne oynamak gibi.
* Pas seçimi: Topu hedefe atmak için o anki saha, hava ve pozisyon şartları göz önünde bulundurularak pas çeşidi tercih edilir. Pas becerisi, genel olarak işi yapmada doğru zamanda doğru tekniğin seçilmesi ile doğrudan ilgilidir.
* Pas zamanlaması: Doğru zamanda atılan pas, savunmanın işini mümkün olduğu kadar zorlaştırarak pası alacak olan hücum oyuncusuna maksimum avantaj sağlar. Pasın amacına ulaşabilmesi ve kaliteli bir pas olarak değerlendirilebilmesi için, topun en elverişli anda ayaktan çıkarılması gerekir. Topun pas olarak ayaktan çıkarılması zamanından daha önce gerçekleşirse, hücum açısından elverişli pozisyon doğmaz, geç çıkarılırsa, yaratılmış olan olumlu pozisyon geçerliliğini yitirir.
* Pasın hızı (şiddeti): Pas olarak aktarılan topun, istenilen zamanda istenilen noktaya atılmasıdır. Pasın hızı, savunmanın topa müdahalesini engelleyecek ve pası alacak olan oyuncunun topu rahatça kontrol edebileceği nitelikte olmalıdır.
* Doğruluk (tamlık): Pasın istenilen noktaya ulaşması iyi bir tekniğe bağlıdır. Pasın aktarılışı sırasında pozisyona göre teknik farklılıklar gerekebilir. Bu nedenle, oyuncular çok geniş pas tekniklerine gereksinim duyarlar.
Teknik nicelik açısından paslar
a) İç pas: Ayağın iç yüzeyi kullanılarak topun atılması istenen noktaya zamanında ve uygun şiddetle atılmasıdır. Özellikle rakibin topu kazanmak için dar alana soktuğu durumlarda kısa ve isabetli iç paslarla geniş alana geçilerek oyuncu presten kurtulur. Ayak içi pas en emniyetli pas şeklidir. Özellikle gol bölgelerinde yapılan duvar pasları bu pas çeşidinin en iyi örneklemeleridir. Ayağın en geniş yüzeyi topa temas ettiği için en garanti pas çeşididir. Fakat bu pas savunma tarafından kolayca tahmin edilir. Bu teknikte topa kuvvet aktarımı çok zordur. Bu nedenle, uzun pas için uygun değildir ve koşu halinde uygulanması güçtür.
b) Ayak içi falsolu pas: İç paslar ayağın iç kısmıyla topa falso verilerek çeşitlendirilebilir. Bu tip pasların avantajı, top rakibin çevresinden kavis alır, kısa mesafeli kanat ortalarında top kaleye yaklaştıkça kaleciden uzaklaşarak açı alır. Kısa mesafeli falsolu gol vuruşları için temel teşkil eder.
c) İç üst pas: Ayak içinin üst kısmıyla yapılan ve oyun içerisinde uzun mesafeli pasları içeren pas şeklidir. İç üst pasların savunma tarafından tahmin edilmesi ve kesilmesi iç pasa göre zordur. Topa hız ve güç verilmesi gereken kanatlardan yapılan ortalarda iç üst pas rahatlıkla kullanılabilir. İç üst pas süratli koşu halindeyken de uygulanabilir.
d) Aşırtma(dipleme)pas: Vuruş ayağının temas yeri, topun yere değdiği noktadır. Aşırtma pas için topa yaklaşım düzdür. Vuruş ayağı topun alt tarafına doğru saplanarak, güçlü bir şekilde geri falso verilir. Destek ayağı 10 cm’ yi geçmeyecek şekilde yanda olmalıdır. Aşırtma pasda, geri yüksek falso nedeni ile top çok dik kalkar. Çok yakın mesafedeki rakiplerin bile topu kafa ile uzaklaştırmaları zorlaşır. Geri falso nedeni ile topun kısa bir mesafede durması mümkündür. Bu pas, sadece 20-25 metrelik mesafe içerisinde kullanılabilir. Topa koşan oyuncular, topun falso almış olması nedeniyle onu kontrol etmede güçlük çekebilirler. Aşırtma pasın çim sahada uygulanışı toprak zemine göre daha rahat ve daha başarılıdır.
e) Kafa pası: Kafanın, genelde alın kısmıyla yapılan pas çeşididir. Yüksek gelen topların yere indirilerek pas olarak değerlendirilmesi bu teknikle sağlanır. Özellikle kale atışlarından gelen, yükseklik kazanmış topların orta sahada pas olarak aktarılması veya kanat ortalarından gelen yüksek topların gol pozisyonu yaratma açısından pasa çevrilmesinde kullanılır. Kafa pasları üstün bir teknik ister. Özellikle kafa pasının şiddeti, doğruluğu ve zamanlaması diğer pas çeşitlerine göre daha zordur.
f) Topuk pası: Ayağın oldukça dar yüzeyi olan topuk kısmıyla yapılan pas çeşididir. Topuk pası, top sürülen yerin tersine pas atmak istenildiğinde, rakip ayağında top olan futbolcuyu dar alana sokup sıkıştırdığında, dar alandan geniş alana çıkmak için ve hücumda rakip savunmanın dengesini bozmak için kullanılan bir teknik beceridir.
g) Dış pas: Ayağın dış yüzeyi kullanılarak, zamanında, isabetli, uygun açı ve şiddette topun pas olarak verilmesidir. İç pasa göre biraz daha fazla beceri gerektirir ve iç pasa göre isabet oranı düşüktür. Özellikle dar alana girildiğinde ya da ikili üçlü sıkıştırmalar sırasında takım arkadaşını topla buluşturmak için bu tip paslara ihtiyaç duyulabilir.
Kontroller
Top kontrolleri, hareket halinde olan bir topu amaca yönelik olarak tutma ve ona sahip olma becerisidir.
a) Ayak içi kontrol: Yuvarlanan ya da oyun gereği seken toplara büyük bir çoğunlukla ayak içi kontrol yapılır. Ayak içi kontrolde vücut topun geliş yönüne göre yan pozisyon alır. Kontrolü yapacak ayak, hafifçe geriye doğru çekilir. Gelen top ayak bileği ve ayak içi vuruşu bölgesini kapsayan geniş bir yüzeyle durdurulur ya da hızı azaltılır. Bel seviyesinde yere paralel gelen topların kontrolü de top havada iken ayak içi kullanılarak yapılır. Ayak içi kontrol günümüz futbolu için son derece önemlidir. Çünkü, futbolcuya pas olarak atılan topların veya rakipten seken topların durdurulması ya da bundan sonra yapılacak iş için gerekli ortamın hazırlanması ve uygulanmasında en ekonomik ve çabuk olması açısından büyük önemi vardır.
b) Ayak dışı kontrol: Oyun gereği yerden ya da rakipten kontrolsüz bir şekilde gelen topların ayak içi ile kontrolünün mümkün olmadığı durumlarda topu ayağın dış üst vuruş bölgesi ile durdurma ya da süratinin azaltılarak bir sonraki harekete hazırlama eylemidir. Ayak dışı kontrolde topun geliş yönüne göre vücut ağırlığı yakın ayakta ise, bu durumda yakın ayağı havaya kaldırıp ayak içi kontrol yapmak mümkün olmaz. Bu durumda topun geliş yönüne göre uzak ayağın dış üst yüzeyi ile destek ayağının önüne çapraz bir duruma getirilirken destek ayağı da hafifçe bükülür. Top gelir gelmez uzak ayağın dış üst yüzeyi ile topa temas edilir. Ayak dışı ile kontrol yapılırken ayak içi kontrolüne göre topun geliş yönünün tersine hareketlenme olanağı sağladığı için, özellikle orta saha ve hücum bölgesinde, topun yönünü değiştirme ve aldatma hareketlerine zemin hazırlar. Çok iyi bir koordinasyonu gerektirir.
c) Ayak üstü kontrol: Havadan kalça yüksekliğine kadar olan bölgelerden gelen topların yere temas etmeden ayak üstü ile topun hızının azaltılarak kontrol edilmesidir. Topun bir sonraki hareket için yönlendirilmesine olanak sağlar. Özellikle çabuk oyun ve rakibin baskısı altında bulunan pozisyonlarda yüksekten gelen topların ayak üstü ile yere temas etmeden kontrolümüz altına alınmasında önemlidir. Kontrolü yapacak olan ayak, dizden bükülü durumda topa doğru uzatılır. Topa temas halinde yumuşak ve süratli olarak aşağı doğru çekilir. Kollar dengeyi sağlarken, vücut ağırlığı destek ayağı üzerindedir.
d) Taban ile kontrol: Yerden gelen topun ayak topuğu yerden kalkmadan taban ile istenilen tarafa yönlendirilmesidir. Havadan gelen topların taban ile kontrolü topun ayak ile taban arasında sıkıştırılması becerisidir.
e) Diz ile kontrol: Topun ayak üstü ile kontrolünün yapılamadığı durumlarda çok yüksekten gelen topların bacağın diz üstü bölümü ile durdurulmasına denir. Diz ile kontrolde, vücut ağırlığı, kontrolü yapacak bacağın aksi ayaktadır. Eğer top çok yüksekten geliyorsa bu gibi durumlarda dizin düz olan pozisyondan biraz daha fazla kaldırılması gerekir. Normal yükseklikten gelen toplarda ise dizin yere paralel olması yeterlidir. Hatta normal toplarda eğer diz üstü kontrolden sonra hemen bir hareket bağlanacak ise, dizin konumu yere doğru biraz eğik olabilir.
f) Göğüs ile kontrol: Yüksek ya da göğüs seviyesinde gelen topların vücudun göğüs bölümü ile durdurulması veya hızının azaltılmasıdır. Kontrolsüz bir şekilde rakipten seken ya da yüksek mesafeli gelen topların bir sonraki hareket için elverişli duruma getirilmesini sağlayan kontrol türüdür. Göğüs ile kontrolde vücut ağırlığı her iki ayak üzerinde eşit bir şekilde paylaşılmıştır. Bacaklar omuz genişliğinde açık ve dizler hafifçe bükülü konumdadır. Kollarla denge sağlanır.
g) Kafa ile kontrol: Ayak, diz, göğüs ile ulaşılamayan ve yüksek pozisyondan gelen topların durdurulması ve bir sonraki pozisyona hazır duruma getirilmesi için vücudun en yüksek konumunda bulunan kafa ile kontrol edilmesidir. Kafa ile kontrol, üstün bir teknik ve koordinasyon isteyen kontrol türüdür. Alın ile top temasının oldukça sert olması bu kontrol için bir zorluk oluşturur. Ayaklar omuz genişliğinde açıktır. Kollar vücudun dengesini sağlar. Topun geliş sırasında kafa geriye doğru çekilir. Kontrol sırasında kafanın geri çekilmesi topun frenlenmesini sağlar ve topun hafifçe yükseklik kazanmasıyla kontrol sağlanır.
Top sürme (Dribbling)
Ayağın değişik kısımları ile topun devamlı olarak kontrol edilerek mesafe katedilmesi becerisidir.
a) Ayak içi top sürme: Futbolcunun ayak içini kullanarak kendi hareket alanı dışına çıkmadan yaptığı küçük vuruşlarla topu taşıma olayıdır. Topa temas yüzeyi aynen iç vuruşlarda kullanılan yüzeydir. Kollar top sürmenin süratine göre doğal bir durum alır. Topu sürerken bacak, dizden bükülür ve ayak ile top küçük vuruşlarla sürülür.
b) Ayak üstü top sürme: Top sürme şekillerinden en zorudur. Çünkü topun ayak ile temas yüzeyi oldukça dar bir alandır. Bu yönüyle diğer top sürme şekillerine göre topu kaybetme riski daha fazladır. Hücum da rakibi geçerek şut ile bağlantılı pozisyonlarda hareketin akıcılığının sağlanması açısından ayak üstü top sürme yetisi önemlidir. Kollar ve çevre kontrolü açısından ayak içi top sürme işlemiyle benzerlik gösterir.
c) Ayak dışı top sürme: Ayağın dış yüzeyi kullanılarak topu kendi hareket alanı içerisinde gerek rakibin presine karşı ya da oyun alanının çeşitli yönlerine doğru sürülmesidir. Ayağın dış yüzeyinin oldukça geniş olması, topun sürülmesi sırasında ayak bileğinin konumu nedeniyle çok kullanılan ve emniyetli bir top sürme şeklidir. Topu sürerken ayağın ekseni içeriye doğru çevrilirken ayak bileği serbest bırakılır.
Yukarıda belirtilen sürme şekilleri, futbolcunun anatomik yapısı, müsabaka sırasında karşılaştığı durum ve en iyi uygulanabilirlik koşullarına göre kullanılma serbestisi olan becerilerdir.
Vuruşlar
Topun gidiş hızı ve atılış amacı açısından paslardan ayrı değerlendirilen vuruşlar,paslar gibi çeşitlendirilirler.
a) İç vuruş: Ayağın iç bölümü ile yapılan vuruştur. Oyun içerisinde futbolcunun yakın mesafedeki başarı yüzdesi yüksek vuruşlardır. Ayak içi vuruş, ayrıca dar alanlarda yapılan kombine oyunlarda (duvar pası gibi) rahatlıkla ekonomik olarak kullanılır. İç vuruşun yapılabilmesi için topa doğru düz bir koşu ile yaklaşılır. Destek ayağı topun yanına ve vücudu dengeleyecek şekilde konur. Destek ayağının ucu, topun gitmesini istediğimiz yönü gösterir. Vuruş yapılırken destek ayağı dizden hafifçe bükülürken, topu vuracak ayak kalçadan harekete başlar. Vuruşla gövdenin üst kısmı hafifçe öne doğru getirilir. Topa vuruş alanı; ayak baş parmağının bitim noktası ile topuk ve bileğin oluşturduğu yüzeydir. Topa vuruş yapan ayağın salınımı topu vurunca kesilmez, topun gitmesini istediğimiz yöne doğru salınımını devam ettirilir.
b) İç üst vuruş: Ayağın üst iç kısmı ile yapılan bu vuruş şekli ile kısa paslarda, uzun ve çapraz topların atımında, kaleye şut ve gol ortası yapımında, duran toplardan köşe vuruşu ve ceza atışlarında kullanılır. Bu teknik özellikle kanat varyasyonları sonunda topun ortalanmasında kavis verilerek yani falsolu kullanılan gol ortalarında oldukça önemlidir. İç üst vuruş yapabilmek için topa doğru çapraz ya da yay şeklinde gelinir. Destek ayağı topun arkasında ve yanında iki veya üç ayak genişliğinde bir noktaya konur. İç üst vuruş koşu mesafesi 5-7 metre kadardır. Ayağın topla teması sırasında diz hafifçe bükülü ve ayağın topuktan aşağı doğru getirilmiş olması gerekir. Kollar dengeyi sağlar. Topun yerden gitmesi isteniyorsa merkezine, havadan gitmesi isteniyorsa, merkezinin altına vurulur. Vuruş sırasında ayak gerilmiş ve bilek sabitlenmiştir.
c) Üst vuruş: Ayak parmaklarının dip kısmından başlayarak, ayak bileğine kadar devam eden bölge ile yapılan vuruşlara üst vuruş denir. Üst vuruş etkili ve yararlı vuruşlardan birisidir. Futbol tekniği olarak uzak mesafeli tüm gol ortaları, paslar, şutlar ya da topu uzaklaştırmalar üst vuruşla yapılabilir. Savunma amaçlı uzaklaştırmalara ek olarak kale atışları ve kaleci degajları da üst vuruşla yapılır. Top hareketsizken, yuvarlanırken, yerden yükseklik kazandığı anda üst vuruş yapılabilir. Önce kısa, topa yaklaştıkça büyük koşu adımlarıyla düz bir doğrultuda gelinir. Destek ayağı bir ayak genişliğinde topun arkasına vücudu dengeleyecek şekilde koyulur. Topa vuracak ayak dizden bükülü olarak kalçadan geriye-yukarı savrulurken, ayak gergin ve kilitli, parmak uçları yeri gösterir şekilde vurulur. Vuruş anında, topa vuruş yapan bacağın hız almasından, vuruştan sonra rahatlamasına değin tüm vücut ağırlığı destek bacağı ile destek ayağı üzerindedir. Topa vuruş yapan ayak topun arkasından hareketini sürdürür.
d) Üst dış vuruş: Ayağın küçük parmak bitim noktasından başlayarak ayak bileğinin dış yüzeyini de içine alan, top ile temasın üstten dışa doğru olduğu vuruşlardır. Bu teknikle oyuncular sert bir şekilde topa vurma olanağı bulurlar. Üst dış vuruş tekniği her futbolcu tarafından özellikle gol amaçlı kullanılması gereken bir beceridir. Üst düzey oyuncularda temel teknik öğrenim eksikliğine bağlı olarak kullanım eksikliği görülebilir. Hücumda, sürpriz paslarda, kaleye şut atmada, savunmayı rahatlatıcı vuruşlarda, serbest vuruşlarda sıkça kullanılır. Topa doğru hız koşusu düz bir doğrultuda gelinirse falsolu vuruş yapılır, topun falsosuz düz bir doğrultuda ileri atılması isteniyorsa yaklaşma, topun yönüne göre çapraz olmalıdır. Topa gerilme mesafesi aynı iç üst vuruş da olduğu gibi 5-7 metredir. Topa yaklaşırken son adım ağır ve uzun atılır. Destek ayak ekseni vuruş yönü ile bir açı oluşturur. Bacak kalçadan başlayarak ayakla birlikte içeri doğru çevrilir. Vuruş yaptıktan sonra kalçadan itibaren vücudun önüne doğru dik bir şekilde sallanır. Üst vuruş tekniğinin aksine bu teknikte gerilmiş durumda tutulan ve bilekte sabitlenmiş ayak biraz destek ayağına doğru çevrilir.
e) Dış vuruş: Ayağın küçük parmağının dip kısmına yakın olan yan dış kenarı ile topa temas edilir. Dış vuruş diğer vuruş şekillerine göre yüzey olarak dar bir yüzeyi kapsadığı için isabet yüzdesi çok düşüktür. Bu vuruş çok sık kullanılmaz. Ayrıca vuruş yapılan alanın darlığı nedeni ile topa yeterince hız verilmemesinden dolayı uzun mesafeli toplarda pek kullanılmaz. Bu vuruşlar genelde sürpriz ve şaşırtma paslarda kullanılır.
f) Kafa vuruşları: Gerek hücum gerekse de savunma açısından en zor önlemi alınan vuruş şeklidir. Futbolcunun ayağı ile karşılayamayacağı yükseklikte ve pozisyonda gelen toplara durarak, sıçrayarak ya da uçarak, genelde alınla yaptığı vuruşlardır. Kafa vuruşu, futbolda mevkilere göre, amaç yönünden değişiklik içermektedir. Savunma oyuncuları için kafa vuruşlarında amaç, topu tehlike bölgesinden uzaklaştırmak olurken, orta saha oyuncuları için kafa vuruşlarının amacı, öncelikle yüksekten gelen topları takım arkadaşına iletmektir. Hücum oyuncuları için ise, amaç gol atmaktır. Kafa vuruşu yapılırken, mümkün olduğu kadar eklemlerin harekete katılması gerekir. Böylece topa kafa vuruşunda bütün gücün kullanılması ve topun uzun bir yol katetmesi sağlanır. Vuruş sırasında vücudun üst kısmı hız alabilmek için arkaya doğru yatırılır. Sonra kuvvetli bir vuruş yapmak için öne doğru hızla vücut itilir, çene göğüse doğru çekilir, kafa, boyun ve ense kasları sabitlenir. Gözler açık ve hedefe bakar.
g) Vole vuruşları: Futbol oyununda zor ama çok gerekli bir vuruş tekniğidir. Vole vuruşları top havada iken yapılır ve kısa veya uzun olabilir. Gelen topun ayakla buluşmasının tam olması ve vuruşun sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için, topa göre zaman ayarlaması çok iyi yapılmalıdır. Topun hızlı gidebilmesi için topa vuran bacak çok iyi sallanmalıdır. Yüksek toplara vole vuruşu daha zordur. Vuruşta diz ve ayak bileğinin iyi bükülerek, ayağın bir raket gibi kullanılması gerekir. Vole vuruşlarında topla buluşma pozisyonlarında çeviklik ve koordinasyon yetilerinin üst düzeyde olmasının yanında iyi bir sezgi yeteneği de olmalıdır. Voleyi iki şekilde incelemek olasıdır;
*Düz vole: Vuruş ayağı topun dikey eksenine ve alt yarısına temas eder. Bilek gergin bir durumdadır. Topa temas, ayağın üst kısmıyla yapıldıktan sonra, vücut dengede ve baş sabittir. Destek ayağı daima topun arkasındadır. Eğer topa erken vuruluyorsa, biraz daha geride, geç vuruluyorsa daha yakındadır.
* Yan vole: Bu vuruşlarda temel özellik, vücudun yan pozisyonda yani topun geliş hattında olmasıdır. Öndeki omuzun aşağı düşüşünü vuruş ayağının düzgün bir şekilde savrulması izler. Vuruş ayağı dışa doğru yöneltilir ve vücuda çapraz olarak ileri savrulur. Ayağın topla teması, yatay eksen merkezinin biraz altındadır. Destek ayağı topa uzaktır. Topa vuruş anı ve sonrasında vücut destek ayağı etrafında döner.
Aldatma (Çalım)
Rakip oyuncuyu geçebilmek için top ile yapılan, üstün beceri gerektiren teknik hareketlerin bileşimidir.
Topa sahip olup rakip tarafından sıkıştırılan futbolcu bu baskıdan kurtulmak için ani ve kıvrak hareketlerle rakipten kurtulmayı amaçlar. Aldatma yapılırken maç şartlarında ve inandırıcı olması gerekir. Aşağıdaki gibi çeşitlendirilir;
a) Lokomotif aldatma:Topa sahip olan oyuncunun rakibin presinden, baskısından kurtulmak için genellikle kanat oyuncularının çoğunlukla kullandığı şekilde, top sürme sırasında ayağı topun üzerinde ileri geri sallayarak yapılan hareketle rakip presinden ve baskısından kurtulma davranışıdır.
b) Makaslama:Topu süren oyuncunun rakip baskısından kurtulmak için rakibe yakın bacağı ile topun üzerinden atlayarak makaslama yapmasıdır.
c) Şut aldatması: Topa sahip oyuncunun rakibe doğru topu sürerken şut atacakmış gibi yaparak savunma dengesini bozup rakibi geçme davranışıdır. Genelde bu tip aldatmalar, forvet oyuncularının rakip kale önünde şut pozisyonu yaratma ya da kanatlardan orta yapmak için kullandıkları bir aldatma türüdür.
d) Mathews aldatması: Daha çok kanat oyuncularının bulunduğu alandan rakip kaleye doğru top sürerken, rakibin hareket alanına girdiği an, örneğin, aniden sola kısa bir adım alarak, top sürdüğü ayağın dışı ile rakibin boşalttığı alana süratli olarak topla birlikte gitmesidir. Bu aldatma türünde, özellikle hareket kanatlarda yapılıyor ise, çizgi tarafını boşaltmak için inandırıcı bir şekilde içeriye doğru topu sürmeli ve bu sırada da rakibin savunma sahası içeriye çekilmelidir.
e) Taban aldatması:Topu süren oyuncunun rakibe yakın ayakla topu sürerken ve rakibin topu kazanması için zemin hazırlanırken ayağın tabanı kullanılarak rakibin müdahalesi ile birlikte ters yöne dönme olayına denir. Hareket ters yöne dönme ile birlikte süratli bir şekilde top sürme ile bağlanmalıdır.
f) Beckenbaur dönüşü: Rakip presinin olduğu pozisyonlarda ayağın dışı ile pas verecekmiş gibi yaparak, rakibin önünden ve kendi etrafında dönerek yapılan aldatmadır.
Taç atışı
Futbol oyununda sahayı sınırlayan kenar çizgilerinin dışına çıkan topun el ile oyuna sokulmasıdır. Taç atışında temelde istenilen olgu, topu, uygun durumda bulunan takım arkadaşına el ile ulaştırmaktır. Taç atışı sırasında topun her iki elle baş üzerinden geçirilmesi gerekir. Taç atışı sırasında yönün sahaya dönük olması gerekir. Topun istenilen uzaklığa gidebilmesi için üst vücudun geriye doğru yatırılması mekanik bir katkı sağlar. Taç kullanılırken, ayakların çizginin üzerinde ya da gerisinde bulunması gerekir. Topun ellerden çıkmasından önce ayaklar yerden kalkmaz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder